Glaucoom is een veel voorkomende ziekte van het oog die in de meeste gevallen, maar niet altijd, gepaard gaat met een te hoge druk binnen in het oog. In het beginstadium veroorzaakt glaucoom geen klachten. Vroege herkenning is belangrijk omdat glaucoom tot onherstelbare schade aan de oogzenuw en tot blindheid kan leiden.
De bolle vorm van het oog wordt mede in stand gehouden doordat binnen in het oog vocht wordt geproduceerd, dat kamerwater wordt genoemd. Dit oogvocht dient als voeding voor de lens en het hoornvlies en heeft niets te maken met het uitwendige traanvocht. De hoogte van de oogdruk is afhankelijk van het evenwicht tussen aanmaak en afvoer van het kamerwater. Te hoge oogdruk kan ontstaan wanneer de afvoer van kamerwater wordt belemmerd.
De oorzaak van glaucoom is nog onbekend. Wel weten we dat een verhoogde oogdruk een zeer belang-rijke factor is. Door verhoogde oogdruk kan beschadiging van de oogzenuw optreden met als gevolg uitval van een deel van het gezichtsveld, zonder dat dit wordt opgemerkt. Ook is bekend dat afwijkingen van de bloedvaten bij of in het oog een rol kunnen spelen.
De meest voorkomende vorm van glaucoom is het ‘open kamerhoek glaucoom’. Een bijzondere vorm is het normale oogdruk glaucoom’, waarbij ernstige schade aan de oogzenuw kan optreden zonder dat de oogdruk duidelijk verhoogd is. Veelal speelt een slechte bloedtoevoer naar de oogzenuw hierbij een rol.
Bij het ‘afgesloten kamerhoek glaucoom’ is de bouw van het oog zodanig dat in korte tijd afsluiting van de kamerhoek kan ontstaan met als gevolg een acuut glaucoom.
Een acuut glaucoom gaat gepaard met wazig zien, een rood oog, hoofdpijn, misselijkheid en braken en vereist snelle behandeling. De chronische vorm komt meer voor en is in een vroeg stadium goed te behandelen. Mensen die verziend zijn (met een sterke plusbril) hebben een grotere kans op ‘afgesloten kamerhoek glaucoom’.
Aangeboren glaucoom is zeldzaam, maar glaucoom kan op elke leeftijd optreden. Glaucoom kan ook ontstaan als gevolg van andere oogziekten. We spreken dan van secundair glaucoom. Glaucoom treedt meestal op in allebei de ogen, al kan een oog eerder of ernstiger zijn aangedaan.
In principe kan iedereen glaucoom krijgen. De belangrijkste factoren die de kans op glaucoom vergroten zijn:
Deskundige controle van de ogen kan glaucoom al in een vroeg stadium aan het licht brengen. Met name is dit van belang na het veertigste levensjaar, vooral wanneer er in de familie vaker glaucoom voorkomt. Uitsluitend oogdruk controle is hiervoor niet toereikend. Het onderzoek naar glaucoom omvat onder andere meting van de oogdruk, het bekijken van de binnenkant van het oog en indien nodig bepaling van het gezichtsveld. Het meten van de oogdruk (tonometrie) is pijnloos en neemt slechts enkele seconden in beslag. Omdat de oogdruk niet gedurende de hele dag hetzelfde is, kan het soms noodzakelijk zijn om gedurende een hele dag verschillende oogdruk metingen te verrichten (dagdruk curve). Bij onderzoek van het inwendige oog wordt met name naar de oogzenuw gekeken. Meestal worden er hierbij druppels gebruikt om de pupil groot te laten worden.
Wanneer de diagnose glaucoom is gesteld, probeert de oogarts eerst de oogdruk te verlagen. Meestal kan de oogdruk met behulp van oogdruppels goed verlaagd worden; in enkele gevallen zijn er ook tabletten nodig. Ook kan besloten worden een laserbehandeling uit te voeren. Met een laserstraal wordt de afvoer van het inwendige oogvocht verbeterd, waardoor de oogdruk vermindert. Deze ingreep gebeurt meestal poliklinisch. Daarnaast bestaat ook nog de mogelijkheid de afvoer van het inwendige oogvocht door middel van een operatie zo te verbeteren dat de oogdruk voldoende daalt om beschadiging van de oogzenuw te voorkomen of te stabiliseren. Reeds bestaande schade aan de oogzenuw en aan het gezichtsvermogen kan echter niet meer ongedaan worden gemaakt.
Indien bij u glaucoom is geconstateerd en u wordt hiervoor behandeld, zorg dan dat u altijd voldoende medicijnen in voorraad heeft. Vraag zo nodig uw huisarts voor een nieuw recept. Probeert u zich ook zo strikt mogelijk aan de voorschriften met betrekking tot het gebruik van de medicatie te houden en geen druppels over te slaan.
